Dagboeken uit de Tweede Wereldoorlog

Wil jij een dagboek bij ons aanmelden? Hou dan rekening met de volgende
criteria. We hebben vooral interesse in:

• dagboeken die (minstens ten dele) tussen 1939 en 1949 geschreven zijn,
• originele tijdsdocumenten, dus geen memoires van latere datum,
• dagboeken die betrekking hebben op het Belgische grondgebied of die geschreven werden door Belgische auteurs in het buitenland,
• dagboeken die in het Frans, Duits, Nederlands, of een andere taal geschreven zijn.

Dagboeken verrijken het verhaal van de Tweede Wereldoorlog met een perspectief
van onderuit. Door hun persoonlijke blik op de ervaring van het verleden vormen
deze getuigenissen een belangrijke aanvulling op bronnen die enkel de grote lijnen
van de oorlog vertellen.

• Prof. Dr. Koen Aerts
  UGent, expert Tweede Wereldoorlog, bedenker/co-maker van de
  VRT-docu-reeksen ‘Kinderen van’ en www.belgiumwwii.be
• Dr. Bart Willems
  Rijksarchief Antwerpen-Beveren, deskundige in thema’s verzet, collaboratie en WOII in het
  algemeen
• Dr. Janna Aerts
  Archiefpunt
• Fien Danniau
  GhentCDH
• Rony Vissers
  Meemoo
  
• Gertjan Desmet
  Archivaris bij CegeSoma-Rijksarchief; inventariseert en metadateert momenteel de ca. 450
  oorlogsdagboeken die zich bij de instelling bevinden
• Dorien Styven
  Archivaris bij Kazerne Dossin
• Michel Vermote
  Ex-publieksmedewerker van het AMSAB en voormalig coördinator van Archiefpunt, nu vrijwilliger bij
  dit project
• Nico Van Campenhout
  Ex-hoofdarchivaris Stadsarchief Lokeren en vrijwilliger bij dit project
• Dr. Ann Mares
  Directrice ADVN
• An Rydant
  Directrice AMVB
  
• Sofie Desmet
  Coördinator erfgoed en archief Midwest

MAS - Stad in oorlog

De vaste expo 'Stad in oorlog. Antwerpen, 1940-1945' toont de impact van de Tweede Wereldoorlog op Antwerpen en haar inwoners. De stad werd bijzonder zwaar getroffen: door de naziterreur, de Jodenvervolging en het militaire geweld vielen minstens 25 000 doden. Pakkende persoonlijke verhalen maken dit belangrijk deel van de geschiedenis tastbaar. Het merendeel van de biografische verhalen en objecten werd verzameld via een oproep in 2020-2021. Via 18 contactdagen in de Antwerpse districten en via digitale contacten (wegens corona) werden 315 personen bereikt die hun persoonlijk erfgoed over WOII deelden. Dat resulteerde in 70 schenkingen aan het MAS en andere erfgoedinstellingen, in 14 getuigenisinterviews, in bruiklenen en reproducties voor de expo en in de publicatie Angst en liefde. Familieherinneringen aan de Tweede Wereldoorlog in Antwerpen.

Het MAS draagt bij tot het project oorlogsdagboeken door expertise te delen en door over de oproep te communiceren. Het MAS is zelf geen bewaarinstelling voor dagboeken.

Meer informatie over de expo.

Project SHERPA

Het is 1 september 1939: donkere wolken pakken zich samen boven het Europese continent. Duitsland valt Polen binnen en twee dagen later verklaren Groot-Brittannië en Frankrijk de oorlog aan Duitsland. De Tweede Wereldoorlog is een feit. België voelt de bui al hangen en gaat eind augustus over tot de start van een gefaseerde mobilisatie. Iedere militair die zijn dienstplicht vervulde tussen 1926 en 1939, wordt onder de wapens geroepen. Het levert een indrukwekkende troepenmacht van 650 000 soldaten op. Samen vormen ze het grootste leger in de Belgische geschiedenis.

Negen maanden lang wachten ze de Duitse aanval af. Het lange wachten, de voortdurende dreiging, de manoeuvres, het delven van loopgraven, het achterlaten van het gezin, het dicht op elkaar leven - hoe ging de doorsnee Belgische soldaat hiermee om? Via het analyseren van dagboeken en persoonlijke correspondentie probeert het onderzoeksproject SHERPA (Koninklijke Militaire School) hierop een antwoord te bieden.

Voor het eerst wordt de Schemeroorlog, de periode van 1 september 1939 tot aan de Duitse inval in België op 10 mei 1940, van onderuit bestudeerd. De ervaringen van doodgewone landgenoten staan er centraal. Ongetwijfeld zijn er in uw familie ook soldaten onder de wapens geroepen. Nog dagboeken of correspondentie liggen uit die periode? Laat het weten via het rubriek ‘deel jouw oorlogsdagboek’. Zelf geen documenten bewaard? Geen nood! Volg de voortgang van het onderzoek en ga zelf met de gepubliceerde informatie op zoek naar je eigen familieleden.

Voor verdere info over het onderzoeksproject SHERPA, neem contact op met de onderzoeker via Robin.Groeseneken@mil.be.