Over ons
Met dit project wil Archiefpunt oorlogsdagboeken uit privébezit bewaren en toegankelijk maken. We doen dit door de dagboeken te digitaliseren en online beschikbaar te stellen. Samen met onze partners zorgen we ervoor dat deze waardevolle persoonlijke verhalen niet verloren gaan en door iedereen geraadpleegd kunnen worden.
Team
De stuurgroep en verantwoordelijken van het project
- Prof. Dr. Koen Aerts
UGent, expert Tweede Wereldoorlog, bedenker/co-maker van de
VRT-docu-reeksen ‘Kinderen van’ en www.belgiumwwii.be - Dr. Bart Willems
Rijksarchief Antwerpen-Beveren, deskundige in thema’s verzet, collaboratie en WOII in het
algemeen - Dr. Janna Aerts
Archiefpunt - Fien Danniau
GhentCDH - Rony Vissers
Meemoo - Gertjan Desmet
Archivaris bij CegeSoma-Rijksarchief; inventariseert en metadateert momenteel de ca. 450
oorlogsdagboeken die zich bij de instelling bevinden - Dorien Styven
Archivaris bij Kazerne Dossin - Michel Vermote
Ex-publieksmedewerker van het AMSAB en voormalig coördinator van Archiefpunt, nu vrijwilliger bij
dit project - Nico Van Campenhout
Voormalig stadsarchivaris van Lokeren en vrijwilliger bij dit project - Dr. Ann Mares
Directrice ADVN - An Rydant
Directrice AMVB - Sofie Desmet
Coördinator erfgoed en archief Midwest
Onze partners
Partnerprojecten
MAS - Stad in oorlog
De vaste expo 'Stad in oorlog. Antwerpen, 1940-1945' toont de impact van de Tweede Wereldoorlog op Antwerpen en haar inwoners. De stad werd bijzonder zwaar getroffen: door de naziterreur, de Jodenvervolging en het militaire geweld vielen minstens 25 000 doden. Pakkende persoonlijke verhalen maken dit belangrijk deel van de geschiedenis tastbaar. Het merendeel van de biografische verhalen en objecten werd verzameld via een oproep in 2020-2021. Via 18 contactdagen in de Antwerpse districten en via digitale contacten (wegens corona) werden 315 personen bereikt die hun persoonlijk erfgoed over WOII deelden. Dat resulteerde in 70 schenkingen aan het MAS en andere erfgoedinstellingen, in 14 getuigenisinterviews, in bruiklenen en reproducties voor de expo en in de publicatie Angst en liefde. Familieherinneringen aan de Tweede Wereldoorlog in Antwerpen.
Het MAS draagt bij tot het project oorlogsdagboeken door expertise te delen en door over de oproep te communiceren. Het MAS is zelf geen bewaarinstelling voor dagboeken.
Project SHERPA
Het is 1 september 1939: donkere wolken pakken zich samen boven het Europese continent. Duitsland valt Polen binnen en twee dagen later verklaren Groot-Brittannië en Frankrijk de oorlog aan Duitsland. De Tweede Wereldoorlog is een feit. België voelt de bui al hangen en gaat eind augustus over tot de start van een gefaseerde mobilisatie. Iedere militair die zijn dienstplicht vervulde tussen 1926 en 1939, wordt onder de wapens geroepen. Het levert een indrukwekkende troepenmacht van 650 000 soldaten op. Samen vormen ze het grootste leger in de Belgische geschiedenis.
Negen maanden lang wachten ze de Duitse aanval af. Het lange wachten, de voortdurende dreiging, de manoeuvres, het delven van loopgraven, het achterlaten van het gezin, het dicht op elkaar leven - hoe ging de doorsnee Belgische soldaat hiermee om? Via het analyseren van dagboeken en persoonlijke correspondentie probeert het onderzoeksproject SHERPA (Koninklijke Militaire School) hierop een antwoord te bieden.
Voor het eerst wordt de Schemeroorlog, de periode van 1 september 1939 tot aan de Duitse inval in België op 10 mei 1940, van onderuit bestudeerd. De ervaringen van doodgewone landgenoten staan er centraal. Ongetwijfeld zijn er in uw familie ook soldaten onder de wapens geroepen. Nog dagboeken of correspondentie liggen uit die periode? Laat het weten via het rubriek ‘deel jouw oorlogsdagboek’. Zelf geen documenten bewaard? Geen nood! Volg de voortgang van het onderzoek en ga zelf met de gepubliceerde informatie op zoek naar je eigen familieleden.
Voor verdere info over het onderzoeksproject SHERPA, neem contact op met de onderzoeker via Robin.Groeseneken@mil.be.
Laatste Woorden
Het erfgoedproject ‘Laatste woorden’ wil zoveel mogelijk afscheidsbrieven van geëxecuteerde verzetsmensen verzamelen, onderzoeken en ontsluiten. Tijdens de Tweede Wereldoorlog stierven zo’n 1500 Belgen - of mensen met een andere nationaliteit die in België verbleven - na een executie, uitgevoerd door de Duitse bezetter. De meesten mochten een of meerdere afscheidsbrieven schrijven. Het zijn unieke en aangrijpende persoonlijke getuigenissen uit een van de meest bewogen periodes van onze geschiedenis. We doen een beroep op het ruime publiek om ze samen met hen in te zamelen, te onderzoeken en te ontsluiten. Heb je afscheidsbrieven of wil je graag aan het project ‘Laatste woorden’ meewerken? Surf dan naar www.laatstewoorden.be.
